Η ξιφασκία είναι ένα σύγχρονο, σύνθετο άθλημα, που με τη σημερινή του μορφή έχει ιστορία πέντε περίπου αιώνων. Στις αρχές του 16 ου αιώνα εμφανίζονται στην Ευρώπη, οι πρώτες σχολές οπλομαχίας και τα πρώτα συγγράμματα από Ισπανούς, Ιταλούς και Γάλλους οπλοδιδασκάλους. Οι σχολές αυτές βασικό σκοπό είχαν να προετοιμάσουν τους ευγενείς, ώστε να μπορούν να προασπίσουν την τιμή τους κατά τις μονομαχίες και όχι για να λάβουν μέρος σε αγώνες. ΄Όμως αυτές θέσπισαν και εξέλιξαν με την πάροδο του χρόνου το σύγχρονο άθλημα.

Η αρχή όμως της τέχνης του να μάχεσαι με το ξίφος χάνεται στα βάθη των αιώνων.

4000 π.Χ Αναφορές για την ύπαρξη μαχών με ξίφη από τους Αιγυπτίους

2700 - 2200 π.Χ. Γραπτά στοιχεία που μιλούσαν για ξιφασκία από την Κίνα

1200 π.Χ. Παραστάσεις με οπλομάχους να αγωνίζονται, παρουσία διαιτητή και κριτών. Τόσο στην Αίγυπτο όσο και στην Ελλάδα, για πολλά χρόνια υπήρχε η στρατιωτική τάξη που εκπαιδευόταν στα όπλα. Τα ξίφη της εποχής ήταν δίκοπα. Χαρακτηριστικές είναι οι μονομαχίες του Μενέλαου και του Πάρι καθώς και του ΄Εκτορα και του Αίαντα στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια. Τα ξίφη περιγράφονται από τον ΄Ομηρο, μεγάλα, μυτερά και μακριά.

Ρωμαϊκοί Χρόνοι Οι σκλάβοι ή οι αιχμάλωτοι πολέμων, μονομαχούν για τη ζωή τους και την ελευθερία τους στις αρένες των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.

Μεσαίωνας Εμφάνιση προστατευτικών σιδερένιων στολών οι οποίες προσέφεραν πλήρη κάλυψη του σώματος και αυτό, διότι τα όπλα έγιναν μεγάλα, βαριά και αρκετά αιχμηρά. Ιδρύονται οι πρώτες ειδικές σχολές ξιφασκίας και πολύ γρήγορα, το άθλημα διαδίδεται θεαματικά σε όλη την Ευρώπη. Η ξιφασκία αποτελεί την προσφιλέστερη μέθοδο επίλυσης των διαφορών

1474 μ.Χ. Πρώτη εμφάνιση κανονισμών στην Ισπανία

1530 μ.Χ. Καταγραφή τεχνικών στοιχείων που αφορούσε τις θέσεις, γραμμές και αποκρούσεις.

1567 μ.Χ. Ίδρυση Ακαδημίας των όπλων στο Παρίσι

17 ος αιώνας Εμφάνιση στη Γαλλία ενός όπλου ελαφρύτερου και πιο εύχρηστου για άσκηση ( fleuret ).

1780 μ.Χ. Κάλυψη του προσώπου με μάσκα, ενώ μέχρι τότε εθεωρείτο θηλυπρεπές και προσβλητικό.

1815 π.Χ. Εμφανίζονται πλήρη στοιχεία ολοκληρωμένων Εγκυκλοπαιδειών με τα μυστικά του αθλήματος. Δημιουργία σχολών με χαρακτηριστικές διαφορές από Ιταλούς, Ούγγρους και Γάλλους.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι τρείς αυτές χώρες καλλιέργησαν τη ξιφασκία σύμφωνα με τα δικά τους πρότυπα και ακόμα και σήμερα θεωρούνται από τις μεγαλύτερες δυνάμεις της παγκόσμιας ξιφασκίας. Με την πάροδο του χρόνου, οι Σοβιετικοί και αργότερα οι Γερμανοί αφού αφομοίωσαν πολλά στοιχεία των παραπάνω σχολών, εκμεταλλεύθηκαν τόσο τα σωματικά τους προσόντα, όσο και την ιδιοσυγκρασία και ψυχοσύνθεσή τους, δημιουργώντας αντίστοιχα τις δικές τους σχολές.

Η οπλομαχία εμφανίστηκε στην σύγχρονη Ελλάδα μετά τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες του 1821, ως μάθημα στη Σχολή Ευελπίδων, με πρώτο οπλοδιδάσκαλο τον Γερμανό Φ. Μύλλερ. Σπουδαίος δάσκαλος επίσης, της Σχολής Ευελπίδων υπήρξε ο γυμναστής Ν. Πύργος, ο οποίος το 1872 δημοσίευσε ένα πλήρες σύγγραμμα με τίτλο «ΟΠΛΟΜΑΧΗΤΙΚΗ-Ξιφασκία-Σπαθασκία», στο οποίο αναλύονται τα μυστικά της παραδοσιακής οπλομαχητικής. Ο Ν. Πύργος μαζί με τον σύγχρονό του οπλοδιδάσκαλο Ηλιόπουλο, που διατηρούσε τότε ιδιωτική σχολή στην Αθήνα, πίσω από το σημερινό Δημαρχείο, έθεσαν τις βάσεις της Ελληνικής Οπλομαχίας.

Το Ν. Πύργο διαδέχθηκε ο γιός του Λέων Πύργος και κατόπιν εμφανίσθηκε ο Ραiσης. Ακολούθησαν οι Γάλλοι Peronet , Roger, Clapier και τέλος, ο Ιταλός Geresci από το 1911 μέχρι το 1944 που δίδαξε στη Σχολή Ευελπίδων και στην Αθηναiκή Λέσχη.

Το 1934, η Στρατιωτική Γυμναστική Σχολή χρησιμοποίησε τον Ούγγρο λοχαγό Barka μέχρι το 1936 που τον διαδέχθηκε ο Ιταλός Perone.

Πρώτος Σύλλογος που ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1888, ήταν ο «΄Ομιλος Φιλόπλων» από την Αθηναiκή Λέσχη με κατοπινή ονομασία το «Ξίφος», ενώ το 1895 λειτούργησε τμήμα οπλομαχίας στον «Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο». Το 1908, ιδρύθηκε ο «Οπλομαχητικός ΄Ομιλος Αθηνών» και το 1910, ο «Σύλλογος Σκοπευτών και Φιλόπλων» με προπονητή το Ραiση. Στη συνέχεια, ίδρυσαν τμήματα στην Αθήνα, ο Παναθηναiκός Αθλητικός ΄Ομιλος, ο Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος, ο Αθλητικός ΄Ομιλος Παραδείσου Αμαρουσίου.

Στη Θεσσαλονίκη, το 1901 ιδρύθηκε το Sporting Club με προπονητή τον Ιταλό Milazzo που μετονομάσθηκε το 1913 σε "EX ALIEXI" με προπονητή τον ταγματάρχη Β.Ζαρκάδη και το 1935 τον Α. Γκαζιάνη.

Στην Κέρκυρα, ο καθηγητής της Γυμναστικής Νικολαiδης, καλλιέργησε για πολλά χρόνια την οπλομαχία.

Σήμερα σε ολόκληρη την Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι από 70 Σύλλογοι που καλλιεργούν το άθλημα.